İşte Bir Daha Canınızın Sıkılmaması için 4 Sır

Sıhhi tesisatı tuvalete sabitlemek heyecan verici olmaktan uzaktır. Ama Chris aldırmadı…

Ama bu muhtemelen uzayda olduğu içindi.

Bir uzay istasyonundayken, sıradan ev işlerinin başka bir ilginçlik düzeyine ulaştığını varsaymak zor değil. Ve böylece uzayda yürüyen ilk Kanadalı olan Chris Hadfield hiç sıkılmadı. Ama bu herkes için geçerli değil…

1982’de Valentin Lebedev, Uzay İstasyonu Salyut 7’deydi ve çok sıkılmıştı. Yer Kontrol ona yapacak bir şeyler verdi ve hepsi yoğun bir iş gibi geldi. Göreve sadece bir hafta kala “sıkıcı rutin başladı” dedi.

Her iki adam da olağanüstü koşullardaydı, en sıradan işleri yapıyordu, ancak ikisinin tepkileri çok farklıydı.

Can sıkıntısı garip. Bir şey yapmak için titreyen bir aciliyetle düşük ruh halinin garip bir karışımı. Ruhunuz patlayan bir lastik gibi bir ses çıkarırken kemiklerinizde gergin bir kaşıntı. Araştırmacılar, yorgunluk, hayal kırıklığı ve kayıtsızlığın hemen ardından dördüncü en yaygın olumsuz duygu olduğunu buldu.

Ve bu günlerde o kadar kötüye gitti ki can sıkıntısından korkuyoruz. Ve biz deli değiliz. Can sıkıntısının olumsuz yanları düşündüğünüzden daha kötü ve bunu kanıtlayacak faturalarım var. Tahmin edebileceğiniz gibi, belirli bir günde ne kadar sıkılırsanız, o kadar fazla kalori tüketirsiniz. Araştırmalar ayrıca can sıkıntısının riskli karar vermeyi artırdığını gösteriyor. İçme ve sigara içme olasılığınızı artırır. Ayrıca vandalizm, suçluluk ve düpedüz suç davranışı gibi sosyal olarak daha kanserojen alışkanlıklarla da bağlantısı vardır. (Evet, “zaman öldürmek”, “zaman yapmak” anlamına gelebilir.)

Araştırmacılar can sıkıntısı ve kalp hastalığı arasında bir bağlantı bile buldular. Yani eski klişe doğru olabilir – belki de “ölesiye sıkılmış” olabilirsiniz.

Neden Sıkıldım?

Can sıkıntısı da ne? Danckert ve Eastwood, üzerinde en çok anlaşmaya varılan tanımın “tatmin edici bir faaliyette bulunmayı istemek ama yapamamak gibi rahatsız edici bir duygu” olduğunu söylüyorlar. Ama beynimiz bunu bize neden yapsın?

Can sıkıntısı, acı veya açlık gibi bir işarettir. Beyniniz, ele alınması gereken bir şey olduğunu söylüyor. Can sıkıntısı değerlidir çünkü sizi daha iyi bir hayata yönlendirmeye çalışır. Zamanınızı daha tatmin edici şekillerde geçirmek için sizi tetikler. Potansiyelinizi gerçekleştirmek için, tıpkı acı ve açlık gibi, can sıkıntısı da bir motive edicidir.

Kendi kaderini tayin etme ve yeterlilik için güçlü bir dürtüye sahip insanlar daha az can sıkıntısı yaşarlar. Öte yandan, kendini kontrol edemeyen, daha fazla heyecan arayan veya dikkat becerileri zayıf olanlar can sıkıntısına daha yatkındır. Ancak ikinci kategorideyseniz bu, ölüme mahkûm ve perili olduğunuz anlamına gelmez. Can sıkıntısı bir sinyaldir ve bu yüzden önemli olan ona karşılık olarak yaptığımız seçimlerle ilgilidir.

Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, genellikle kötü olan du jour seçimi internettir. Telefonlarımıza can sıkıntısı EpiPen gibi davranıyoruz. Toledo Üniversitesi araştırması, can sıkıntısının sadece akıllı telefon kullanımını değil, sağlıksız akıllı telefon kullanımını da öngördüğünü buldu. Genellikle bizi meşgul eden ama tatmin etmeyen dijital bir yolculuk sağlar.

Çözüm, can sıkıntısına nasıl tepki verdiğimiz konusunda daha iyi seçimler yapmaktır. Can sıkıntısı harekete geçme çağrısıdır.

Peki can sıkıntısına en çok ne sebep olur? Danckert ve Eastwood, The Four Horsemen of the Boredom Apocalypse’in monotonluk, amaç eksikliği, kısıtlama ve beceriler ile zorluklar arasında uyumsuzluk olduğunu buldu.

1) Monotonluk

Bu da ne? “Tekdüze görevler sıkıcıdır çünkü dikkatimizi çekerler ama aynı zamanda zihinsel kaynaklarımızı tam olarak işgal etmezler.”

Lebedev’in “sıkıcı rutin başladı” derken karşılaştığı durum buydu. Ancak Hadfield, yıldızlararası işleri hakkında böyle hissetmiyordu. Sihirli sırrı neydi?

Lebedev, içinde bulunduğu duruma duygusal olarak daha tepkiliydi. Negatif duygularına daldı ama aktiviteye değil. Ancak Hadfield duygularına odaklanmadı. İşle meşgul oldu. Eyleme geçmeyi taahhüt etti. Temel olarak, bu farkındalıktır. Duygularınızdan geri adım atmak ve yaptığınız şeye dalmak.

Bir meditasyon biçimi olan farkındalık, düşüncelerimize ve duygularımıza yargılamadan dikkat etme yeteneğini geliştirir ve daha düşük can sıkıntısı düzeyleriyle bağlantılıdır… Kısmen, dikkatli olmak bizi sıkıcı bir duruma duygusal olarak daha az tepki vererek can sıkıntısını uzak tutar. …

Buradaki amaç, dikkatinizi etkinlikle ilgili düşünce ve duygulardan uzaklaştırmak ve etkinliğin kendisine yaklaşmaktır. Bunu nasıl yaparız? Merak. Düşüncelerinizde kaybolmak yerine aktivitenin derinliklerine inin. Pasifleşir ve dünyanın bizi meraklandırmasını bekleriz. Üzgünüm, bu senin işin. Çünkü merak ettiğinizde hemen hemen sıkılamazsınız.

Araştırmacılar merak ve can sıkıntısı arasındaki ilişkiyi henüz ayrıntılı olarak keşfetmediler, ancak ikisinin olumsuz yönde ilişkili olduğuna dair bazı göstergeler var.

Kulağa biraz fazla gerçekçi veya zor mu geliyor? Öyle değil. Bunu daha önce yaptın, ama kasıtlı olarak değil. Bazen TV çalışmayı durdurur ve ona bir ayakkabı atmak istersiniz. Ama diğer zamanlarda, “Hmm.” Birdenbire bir gizemi çözen Sherlock Holmes oldunuz. “Ne kadar ilginç, Watson. Cihaz çok açıklanamaz bir şekilde davranıyor. Gel! Çözmemiz gereken bir bulmaca var!”

Merakı sürdürmek, özellikle hepimizin varyete şovu şempanzelerinin dikkat aralığına sahip olduğu modern çağda zor olabilir. Öyleyse can sıkıntısına başka bir açıdan bakalım. İki numaralı atlılar “amaç”tır. Bu da bize sıkıcı ve sıkıcı olanla savaşmanın büyük bir yolunu sunuyor…

2) Amaç

Lebedev ailesini özledi. Oldukça anlaşılır bir şekilde, kendisi için anlamlı olandan kopmuş hissediyordu. Bu makul. Ve King’s College London’daki araştırmacılar, “can sıkıntısının, anlamsızlık duygularıyla benzersiz bir şekilde ilişkili olduğunu” buldu.

Gelecekte sıkılma ihtimalinizin ne kadar olduğunu bilmek ister misiniz? Araştırma, tek yapmanız gereken kendinize hayatınızın şu anda ne kadar anlamlı olduğunu sormak olduğunu söylüyor.

Bir görevde olduğumuzu hissetmemiz gerekiyor. Ünlü psikolog Viktor Frankl, anlamın insan yaşamının merkezinde olduğunu hissetti. Ona sahip olmadığımızda, “varoluşsal boşluk kendini esas olarak bir can sıkıntısı durumunda gösterir.” Yani sıkıldığımızda genellikle derin amaçlı eylemlere yöneliriz, değil mi?

Yanlış, telefonlarımıza dönüyoruz ve bu nadiren işe yarıyor. Niye? Sadece katılımın anlama eşit olduğunu düşünerek kendimizi kandırırız. Becerilerimizi kullanmak ve gurur duyabileceğimiz bir şeyi başarmak istiyoruz, ancak internet genellikle boş kaloridir. İlham vermeyen hamster yenilik çarkında bir kez daha gezintiye çıkmak, amacın temelini sağlamıyor.

Ve bunun daha uzun vadeli sonuçları var. Anlam veren kaslarımızı köreltir. Cesur anlam yaratıcıları olmak yerine doldurulmayı bekleyen pasif kaplar haline geliriz. Tutkulu olduğumuz şeyi unutuyoruz çünkü dünyanın bize amaç vermesini bekliyoruz. Frankl’ın yazdığı gibi, “Bir kişi derin bir anlam duygusu bulamadığında, zevkle dikkatini dağıtır.”

Çözüm? Çok basit: Yaptığınız şeyi neden yaptığınızın iyi bir nedenini düşünün. Bu, her şeyi bir konser kadar heyecanlı kılmaz, size bunu kabul ediyorum ama varoluşsal can sıkıntısı çukuruna düşmeyi engeller.

Ve çabalarınızın sonuçlarını gördüğünüzden emin olarak onu bir sonraki seviyeye taşıyabilirsiniz. Maratonlar genellikle sıkıcıdır, ancak bazı insanlar, acı sona erdikten sonra uzun süre devam edecek olan başarı hissi için onları coşkuyla yaparlar.

Yapmamız gereken bazı şeyler doğası gereği sıkıcı değildir, ancak koşullar nedeniyle sıkıcı hale gelirler. O durum nedir biliyor musun?

 

Şaka yapıyorum tabii. Ama işte cevap bu. Sıkıcı olmayan şeyler yapmak zorunda kaldığımızda sıkıcı hale gelebilir…

3) Kısıtlama

Lebedev, etrafını saran tüm süper havalı, en son teknolojiye baktı ve tepkisi ne oldu? “Ekipmanın efendisi olmak yerine, onun kölesiyiz.” (Onların gezegeninde değilken sorumluluklarınızı bir iş arkadaşınıza bırakmak biraz zor.)

Hayatlarımız üzerinde hiçbir kontrolümüz olmadığını hissettiğimizde, sonuçlar nadiren iyidir. Hayat oyununda kimse NPC olmak istemez. Ancak bir şeyler yapmak zorunda olmamız, görev içinde bir miktar özerklik oluşturamayacağımız anlamına gelmez.

Evet, sıkıcı bir rapor yazmanız gerekiyor. Ama bunu nasıl yaptığınızın her bir kısmı açıklanmadı. Öyleyse, onu nasıl kendin yapabileceğini düşün. Aktörler sadece bir senaryodaki satırları okuyan otomatlar değildir. Seçimler yaparlar. Bir satır göndermenin milyonlarca yolu vardır. İyi oyuncular performansı kendilerine ait kılar. Bu yüzden performans sergilemek eğlencelidir.

O yüzden görev ne olursa olsun, sizin olsun. Yapmanız gerekeni yapın, ancak bu sınırlar içinde, kendinize ait hale getirmenin bir yolunu bulun.

Ama ya evde sıkılırsan? Kısıtlamalar hala orada, can sıkıntısının doğasında var – bu, teşvik edici bir şey yapmaya acilen ihtiyaç duyuyor.

…sıkıntıya meyilli insanlara rahatlamalarını söylemek, o anki can sıkıntısı duygularını azaltmak için işe yarar.

4) Beceriler ve Meydan Okuma Arasındaki Uyumsuzluk

Lebedev can sıkıntısını bağlamdan sorumlu tuttu. Yer Kontrolünden gelen tüm o yoğun işler. Sanki tavrının bununla hiçbir ilgisi yokmuş gibi. Buna inanın ve muhtemelen disko’nun geri döneceğine inanıyorsunuz.

Yapacak bir şeyimiz olduğu halde yeterince zorlayıcı olmadığında sıkılıyoruz. Ve çok zor olduğunda, bunalmış hissederiz ve sıkılırız. İstediğimiz şey, bir aktivitenin bizi test ettiği dengedir. Başarının mümkün olduğu ancak garanti edilmediği durumlarda. İşte o zaman “akış”ı deneyimliyoruz. Bu, optimal katılımdır ve harika hissettirir.

Her ne yapıyorsan zorlaştır. Evet, kulağa çılgınca gelebilir ama ister inanın ister inanmayın, Chris Hadfield can sıkıntısını önlemek için bunu yaptı. Sıradan işler üzerinde çalışırken, nefesini ne kadar tutabileceğini görecekti.

Ya da ne yapıyorsanız bir süre içinde yapmaya çalışın. Artık ruhsuz görev, ruhlu bir oyuna dönüşebilir. Mesele kendinizi daha da perişan etmek değil, dolabınızı organize etmeyi Tetris’e dönüştürmek. O kadar da farklı değiller. Ama dünyadan değişmesini istemek yerine, bakış açınızı değiştiriyorsunuz.

Özetle

İşte bir daha asla sıkılmamanın yolu:

Can sıkıntısı Bir Sinyaldir: Bu bir motive edicidir. Size hayatı boynuzlarından almanızı ve anlamlı ve ilgi çekici bir şey yapmanızı söylüyor.

Merak Edin: Kafanızın içine çekilmeyi bırakın ve yaptığınız şeyin daha derinlerine dalın.

Anlam Bul: Kendinize yaptığınız şeyi neden yaptığınızı sorun.

Kendiniz Yapın: Bir senaryoyu takip etmeniz gerekebilir, ancak yine de benzersiz, etkileyici bir performans sunabilirsiniz.

Goldilocks Bölgesi: Bunu bir meydan okuma haline getirin. Yeteneklerinizi test edin ve o anda kendinizi kaybedin.

O an canınız sıkılabilir ama zaman geçecek. Her şey geçici olduğu gibi geçicidir. Zamanı ileri sarmak istediğimizi düşünüyoruz ama bu sadece sona daha erken varacağımız anlamına geliyor – sıkıcı anın sonu, aynı zamanda hayatın da sonu. “Zaman öldürmek” uzun vadede tehlikelidir.

Bir dahaki sefere sıkıldığınızda, bu iki fikri hatırlayın (telaffuz edemeseniz bile). Her şeyi gördüğünü sandığında merak et. Eğer ararsan hayatın bahçesinde her zaman daha fazlası seni bekliyor.